Çeşitli yerlerde okumuş veya duymuşsunuzdur, ekstra vitamin
ve takviyeler alarak beyninizi Alzheimer, demans gibi hastalıklardan
koruyabilir veya hafızanızın çok daha güçlü olmasını sağlayabilirsiniz diye…
Peki gerçekten bu bilgiler doğru mu? Gerçekten “beyin
vitamini” diye bir şey var mı? Vitaminlerin beyin sağlığı üzerindeki etkileri
uzun süredir tartışılan konuların başında gelmektedir.
Vitaminler gerçekten beyin sağlığını olumlu yönde
etkileyebilirler mi?
Gerçekte, beyniniz her zaman yeni bağlantılar yaratır ve
kırılmış bağlantıları da sürekli onarır. Ve vitamin, mineral veya başka gıda
takviyeleri bu prosesi destekleyebilirler. Ancak ne yazık ki çoğu insan doğru
anahtar nitelikteki vitamin veya minerali yeterli şekilde alamıyor.
Sonuçta vitamin ve mineraller sizi daha akıllı yapmasalar da
beyninizin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yaptıkları katkı şüphe götürmez.
Peki beyin sağlığı için en iyi vitamin ve mineraller nelerdir?
Tüm gıda takviyeleri sağlığımızı olumlu yönde etkilemekle
birlikte özellikle bazıları beyin sağlığımız için çok önemlilerdir. Eğer
sağlıklı olarak besleniyorsanız da pek çoğunu da zaten alıyorsunuzdur. Ancak ne
yazık ki hala günümüzde sağlıklı beslenme alışkanlıkları istenilen düzeyde
değil. Beyin için en önemli vitamin ve mineraller nelerdir gözden geçirelim;
B VİTAMİNLERİ: B vitaminleri Seratonin, dopamin ve GABA gibi
anahtar nöro-transmitterlerin üretimine yardım ederler. Nöro-transmitterler beyinden
vücudunuza gönderilen mesajların taşıyıcılarıdır. Hemen hemen tüm B vitaminleri
beyin sağlığı için önemli olmakla birlikte özellikle B-12 ve B-9 vitaminlerinin
önemi tartışılmazdır.
ANTİOKSİDAN VİTAMİNLER: Beyninizin işlevini
gerçekleştirebilmesi için büyük bir enerjiye ihtiyacı vardır. İşlevleri
sırasında oksidatif strese neden olan hastalıklara eğilim gösterir. Eğer
vücudunuzda serbest radikal fazlalığı varsa, bu hücreleri etkileyerek oksidatif
strese neden olur. Bu serbest radikaller, doğal olarak zaten üretilirler ancak
fazlaca toksine veya strese maruz kaldığımızda üretimleri çok artar.
İşte tam bu yüzden C Vitamini, E Vitamini ve D Vitamini çok
önemlidir. Çünkü antioksidan özellikleriyle serbest radikallerin beyninizde
yaptığı hasara karşıt bir etki yaratırlar.
MİNERALLER: Besinsel mineraller, vücudunuzun fonksiyon
göstermesi için gerekli olan kimyasal elementlerdir. Demir ve Lityum beyin
sağlığımız için vazgeçilmez olanlar arasındadır. Demir, merkezi sinir
sistemini, beyin de dahil olmak üzere regüle eder. Vücudunuz metabolik
prosesler için demiri kullanır. Eksikliği düşüncede bulanıklığa ve hatta
psikiyatrik semptomlara bile neden olabilir. Lityum ise “beyin canlandırıcı”
olarak da bilinen çok önemli bir eser elementtir. Beyindeki gri madde oranını
arttırır. Hatta egzersiz yapmak dışında, yeni beyin hücreleri oluşumunu
arttırdığı bilinen tek element lityum oratat’tır.
NUTRASÖTİKLER: Bunlar ne vitamin, ne de minerallerdir.
Nutrasötik terapötik etkileri nedeniyle kullanılan komponentlere verilen
isimdir. Ve bunların da en önemlileri hepinizin bildiği Omega-3 Yağ Asitleri ve
Probiyotklerdir. Omega-3 yağ asitleri nöronların ve hücre membranının yapı
taşlarıdır. 3 Tip Omega-3 yağ asidi vardır; alfa-linolenik asit (ALA),
eicosapentaenoik asit (EPA) ve docosaheksaneoik asit (DHA). EPA ve DHA vücut
tarafından üretilir. Ancak ALA’yı gıdalardan veya gıda takviyelerinden
karşılamak zorundayız. Diyetinize mutlaka omega-3 yağ asitlerini içeren gıdalar
eklemeyi ihmal etmeyin. Probiyotiklerin de aynı şekilde beyin sağlığında direkt
bir etkisi vardır. Bağırsak beyin bağlantısı son yıllarda sık duyduğumuz ve
doğruluğu şüphe götürmez şekilde kanıtlanmış bir olgudur. Bağırsaklarınız
serotoninin %90’ını üretiyor. Eğer mutlu ve sağlıklı bir zihin istiyorsanız
düzgün bağırsak florasına ihtiyacınız var. Fermente gıdalar genel olarak iyi
birer probiyotik kaynaklarıdır. Yeterli olmadığı taktirde takviye almaktan
kaçınmayın.
Çok kısa olarak da beyin sağlığınızı canlandırmak için neler
yapabilirsiniz onlardan bahsetmek istiyorum. Öncelikle kalbinize iyi gelen her
şey beyninize de iyi gelir. Dolayısıyla sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek
önemli. Özellikle glütenden arınmış, sebze ve protein ağırlıklı, sağlıklı
yağlar içeren bir beslenme programınız olsun. Kesinlikle fazla şeker tüketimi
yapmayın. Yaşamsal rutininize mutlaka bir veya daha fazla çeşitte egzersiz
ekleyin. Unutmayın fiziksel egzersiz yapmak yeni beyin hücrelerinin oluşmasını
sağlıyor. Yeni bir hobi veya dil öğrenmek, düzenli kitap okumak, puzzle yapmak
gibi aktiviteler beyin sağlığı için mükemmel. Ve son olarak da uzun süreli
strese maruz kalmaktan sakının.
Mutlu, sağlıklı uzun bir ömür dileriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder