Neden Antibiyotik Kullanırken Dikkat Etmeliyiz?

Antibiyotikler, enfeksiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar olarak tanımlanır. Bakterilerin neden olduğu hastalıklara da enfeksiyon denir. Kelime anlamı ile de “antibiyotik” terimi, “hayata karşı” anlamına geliyor. Antibiyotikler de bakterileri çeşitli mekanizmalarla öldüren ve çoğalmasını durduran ilaçlar olarak enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Bazı antibiyotikler kısıtlı sayıda farklı bakteri türü ile savaşabilirken, bazıları ise “geniş spektrumlu” yani pek çok bakteri türüne etki edebilme niteliğine sahip. Sonuç olarak baktığımız zaman antibiyotikler birçoğumuzun hayatında olmazsa olmazların başında geliyor.

Ülkemizde reçetesiz antibiyotik alınamaması, bilinçli antibiyotik kullanımı konusunda farkındalık oluşturulması gibi tedbirlerle antibiyotik kullanımı yılda 250 milyon kutu gibi inanılmaz bir sayıdan yaklaşık 170 milyon kutuya düştü; ancak bu sayıya rağmen hâlen dünyada ve Avrupa’da en çok antibiyotik kullanan ülkelerin başında geliyoruz. Antibiyotikler diğer ilaç türlerine oranla maalesef en fazla suiistimal edilen ilaçlar arasında yer alıyor. 

Öncelikle bilinen en büyük yanlışlardan birisiyle başlayalım: Antibiyotik ateş düşürmez; sadece uygun doz ve şekillerde kullanıldığı zaman hastalığın kaynağı olan enfeksiyonu ortadan kaldırdığı için ateş düşer. Bu duruma soğuk algınlığı ve gribi de ekleyebiliriz, çünkü soğuk algınlığı ve grip çoğunlukla kendi kendine iyileşebilen hastalıklardır ve antibiyotik alımı gerektirmez. Aynı şekilde antibiyotikler herhangi bir ağrıyı dindirmez, burun akıntısı veya öksürük problemlerini de hafifletmez. Tüm ilaçlarda olduğu gibi yaygın ve yanlış kullanımda hızla direnç gelişir ve ilacın faydalı olacağı zamanlarda etkisi dirence bağlı olarak düşer. Antibiyotikle ilişkili olarak ishal oluşabilir, bağışıklık sistemine zarar verdiği ve vücuda yararlı mikroorganizmaların olduğu florayı değiştirdiğinden antibiyotik direnci gelişip, hastalıklar daha ciddi boyutlara ulaşabilir. Peki antibiyotikleri ne zaman ve nasıl kullanırsak faydalı sonuçlar alabiliriz?

İdeal antibiyotik kullanımında doğru tanı sonrası doğru ilaç tedavisi çıkış noktası olmalı. En uygun yoldan, etkin dozda, optimum aralıklarla ve uygun süreyle antibiyotik verilmelidir. Doğru antibiyotik kullanımı için,  mikrobiyolojik olarak kanıtlanmış bakteriyel bir enfeksiyonun varlığı sorgulanmalı. Buna “akılcı antibiyotik kullanımı” adı verilir. Akılcı antibiyotik kullanımı doğrultusunda uygun antimikrobiyal tedavi; hastalık şiddet ve süresinin kısaltılması, kronikleşmenin önlenmesi ve komplikasyonlar açısından oldukça önemlidir.

Unutmayalım ki akılı antibiyotik kullanımı, dünyada giderek yaygınlaşan ve bakteriyel enfeksiyonların tedavisini güçleştiren antibiyotik direncinden, aşırı antibiyotik kullanımının tıbbi, ekonomik ve toplumsal sakıncalarından koruyarak, sağlıklı kuşaklar oluşmasına katkı sağlar. Herkese sağlıklı ve enfeksiyondan uzak günler!

Müziğin ve Sporun, Ritmin ve Vücudun Eşsiz Harmonisi!

Müzik ve spor; ayrı ayrı ele alındığında milyonlarca insanın vazgeçilmezleri arasında. Bazıları içinse ikisi birlikte de birbirinden asla ayrılmayacak konumda. Hayatınızda yer edinen ayrılmaz ikilileri düşünün; bir tanesine sahipseniz bile zihniniz direkt olarak öbürünü düşünecek ve yüksek ihtimalle onu da isteyip elde edeceksiniz. Hâl böyleyken müzik ve spor ikilisinin kimseye herhangi bir zararının olmaması, aksine uygulayan herkese yarar sağlayacağını bilmek de bu yazımızı keyifle okuyacak tüm takipçilerimiz için ekstra önem taşıyor!

Müziğin faydaları çağlardır tartışılıyor ve bilimsel olarak detaylıca inceleniyor; hatta Osmanlı dönemindeki Beyazıt Külliyesi’nde akıl hastalarının müzikle tedavi edildiği özel odalar bile bulunuyordu. Günlük hayatımızda müziğin psikolojik faydalarını düşündüğümüzde en basit hâliyle eğlenmek, konsantrasyon sağlamak ya da “kafa dağıtmak” için etkili olduğunu söyleyebiliriz. Burada bahsettiğimiz “kafa dağıtmak” fiilini zihnimizdeki kalabalık düşüncelerden arınıp, meditasyon misali tam konsantre olma durumu olarak düşünebilirsiniz.

Özellikle bireysel sporlarda konsantrasyon çok önemli. Örneğin birçok sporcuyu yarış öncesinde kulaklıkla görmenizin sebebi de budur. Bireysel sporları bir kenara koyarsak takım sporlarında da müzik, antrenman ve maç öncesi ısınma sırasında birçok sporcunun en iyi arkadaşı durumuna geliyor. Yanlış anlaşılma olmasın; müziği sporumuza katmamız ve bundan zevk veya fayda sağlamamız için tabii ki de profesyonel bir sporcu olmamıza gerek yok. Müzik evrensel ve herkes içindir; aynı spor gibi.                               

Müzikle rahatlama branş fark etmeksizin çok sık kullanılan bir yoldur. Günümüzde araştırmalar müziğin, egzersiz sırasında ve rahatlamada verimli etkileri olduğunu gösteriyor. Kanada'daki McGill Üniversitesi'nden David Levitin ve ekibinin araştırması, müzik dinlerken beynin morfin gibi etki gösteren opioid kimyasalını salgıladığını ve bunun da spor esnasında oluşan ağrıları azaltmaya yardımcı olduğunu gösterdi. New Scientist dergisinde yayınlanan Levtin ve ekibinin çalışmalarına göre müzik bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve stresi de azaltıyor.

Yine bu doğrultuda yapılan incelemelerde müziğin; dayanıklılık ve yüksek performansı sürdürmeyi gerektiren antrenmanlarda veya egzersiz sırasında, performansın süresini artırdığı ve büyük geri kazanım sağladığı tespit edilmiş. Örneğin ağırlık kaldırmada, ağırlığın kaldırıldığı süre ile seçilen müzik bölümlerine ayrılarak, aynı şekilde sürekli motivasyonun yükseltilmesi sağlanmış. Örneğin koşu yapıyorsak da tempomuzu müziğin ritmine göre rahatlıkla sabitleyebiliriz.

Hepimiz farklı zamanlarda farklı tarzlarda müzikler dinlemeyi severiz. Özellikle de bir iş yaparken, konsantre olmamız gerektiği anda, yorgun olduğumuz anlarda, sevinçli ve mutlu anlarımızın hepsinde farklı müziklerden hoşlanırız. Eğer siz de spor yaparken daha fazla çalışabilmek, sporu daha eğlenceli hâle getirmek ve daha fazla sonuç elde etmek istiyorsanız; kendiniz için sevdiğiniz müzik parçalarından oluşan bir liste oluşturabilir ve bu müthiş ikiliyi yaşamanız boyunca bir arada uygulayabilirsiniz.

Bol müzikli sporlar!