Bütüncül veya Bütünsel Tıp olarak adlandırılan tıp, klasik
batı tıbbı yaklaşımından farklı olarak hastalara ruhsal, duygusal, zihinsel ve
çevresel açıdan da bakar ve kişinin bütün olarak, tüm yönlerinin mümkün
olduğunca doğal ve az zarar göreceği yollarla iyileştirme yollarını arar. Hastaların
ruhsal, zihinsel, çevresel ve bedensel olarak tüm yönlerinin tutarlılık halinde
bir bütün olarak sağlıklılık haline getirilmesini amaçlar. Farklı modaliteleri
içeren bir tedaviler bütünüdür.
En bilinen teknikler; akupunktur, homeopati, beslenme şekli
değiştirme, frekans tedavileri, ses terapileri, aromatik terapiler, zihin-beden
bütünlüğünü içeren terapiler (yoga, tai chi vb), bitkisel tedaviler,
meditasyon, nefes terapileri, özel bütüncül masajlar vb.’dir.
Doktor ve terapistler hastanın akıl, beden iyileşmesinde
inanç sistemleri kadar hastaların çevresel faktörlerinin de önemli olduğunu
dikkate alırlar. Bütüncül tıp terapistlerinin ideallerinin temeli, gerçek
iyileşme için bedensel iyileşmeye ek olarak zihnin ve ruhun (ve duyguların) da beslenmesinin
gerekliliğidir. Böylelikle uzun vadede geri dönüşümün çok azalacağı veya
ortadan kalkacağı bir iyileşme haline ulaşılacağı, hastanın acısını
azaltacaklarını ve böylelikle hastalıkla başa çıkılmasının veya hastalığın
yenilmesinin kolaylaşacağını varsayarlar ki bu varsayım, bütünsel tıp ile
klasik tıbbın birlikte kullanıldığı veya tek başına klasik tıbbın kullanıldığı
karşılaştırmalı çalışma ve gözlemlere bakıldığında doğrulanmaktadır. Genellikle
bu tedaviler hastaların zor hastalıklarla başa çıkmasını
kolaylaştırmaktadırlar. Ayrıca hastane, tahlil vb maliyetler de azalmaktadır.
Hastaların ağrı, sıkıntı, depresyon gibi hastalıktan kaynaklı sorunları da çok
çok azalmaktadır.
Modern-klasik batı tıbbının eksikliklerinin en önemlisi;
sıklıkla hastaları tek bir organ, semptom, organ sistemi veya tanıya indirgiyor
olmasıdır. Örneğin hastanelerde bile hastalar doktorlar arasında “oda 6’daki
safra kesesi” veya “ünitedeki kalp krizi” diye adlandırılırlar. Klasik batı
tıbbının bizi, yaşamın ve biyolojinin karmaşıklığını farkına varıp bu
karmaşıklığı tanı koyma ve tedavi sürecine dahil etmede kısıtladığı noktalar
çoktur. Bir hastanın ihtiyaçlarını değerlendirmek için çoğu zaman birden fazla
modaliteye ihtiyaç duyulur. Bu da bütünsel veya bütüncül tıbbın alanıdır.
Böylelikle hastanın sağlıklı haline geri dönmesi için gereken tüm bileşen ve
faktörler derinlemesine ele alınır. Bu ortamda hem doktorlara, hem fizyoterapistlere,
hem psikolojik danışmanlara ve hem de beslenme danışmanlarına aynı anda ihtiyaç
duyulur.
Vücudun çoklu karmaşıklıklarına ve doğal dünyamızla olan
ilişkilerine derinlemesine girilir, hastanın genetiğinin çevresinden nasıl
etkilendiği değerlendirilir, toksinler, kimyasal maddeler ve stresin vücuttaki
etkileri ele alınır ve en önemlisi insan doğasının doğal besinlere, doğal güneş
ışığına, suya, doğal ortamlara ve rahatlama ve neşeye duyulan gereksinimleri
vurgulanır.
Bütünsel Tıp, hasta bakım maliyetlerini azaltırken, hasta
bakımı sonuçlarını da iyileştirmektedir. Kaliforniya’da büyük bir devlet
hastanesinde 160 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, hasta tedavilerinin
klasik batı tıbbı ve bütünsel tıp yöntemleriyle birleştirilerek yapıldığı
zaman, hastaların semptom iyileşmelerinde artışlar olduğunu gözlemlenmiştir.
Aynı şekilde kanserli hastalar üzerinde yapılan çalışmalarda
bütünsel tıp kullanılan hastaların acılarında azalma, iştah, anksiyete, uyku
bozuklukları, yorgunluk, bilişsel ve duygusal problemlerinde çok daha olumlu
yönde iyileşme olduğu görülmüştür.
Bütünsel Tıbbın uygulanmasının önündeki en önemli engel,
konuyla ilgili eğitim eksikliğidir.
Avrupa’dakinin aksine, özellikle Amerika’da hastanelerdeki tıp pratisyen
ve terapistleri bu konuya olumlu bakmakla birlikte pek azı bu konuda yeterince
eğitimli olduklarını düşündüklerini söylemektedirler. Avrupa’da pek çok ülkede
bütünsel tıp ayrı bir ana bilim dalı olarak üniversitelerde okutulmaktadır.
Ülkemizde de ne yazık ki konu henüz emekleme aşamasında olup, sadece kısa
dönemli kurs ve eğitimlerle desteklenmeye çalışılmaktadır.
Kaynaklar: * Integrative Medicine as a Vital Component
of Patient Care – A. Muacevic & J. R. Adler
*The Difference
between Functional Medicine, Holistic Medicine, Natural Medicine and Integrative
Medicine – Dr. Scott Resnick